Als iemand plotseling achteruitgaat in zijn gezondheid – denk aan een snelle ademhaling, dalende bloeddruk of sufheid – telt elke minuut. Maar hoe weet je of het écht ernstig is? Daarvoor gebruiken zorgprofessionals de EWS-score: een snelle en gestructureerde manier om verslechtering vroegtijdig te signaleren.
In dit artikel lees je precies wat de EWS-score is, hoe je hem berekent, en hoe hij levens kan redden op de verpleegafdeling of spoedeisende hulp.
Inhoudsopgave
Wat is de EWS-score?
EWS staat voor Early Warning Score. Het is een systeem om vroegtijdig te herkennen of een patiënt klinisch achteruitgaat.
De EWS-score is gebaseerd op een aantal vitale functies, zoals:
-
Ademhalingsfrequentie
-
Zuurstofsaturatie
-
Lichaamstemperatuur
-
Bloeddruk
-
Hartfrequentie
-
Bewustzijn
-
Gebruik van extra zuurstof
Voor elk van deze parameters krijg je 0 tot 3 punten toegekend. Hoe meer afwijking van normaal, hoe hoger de score. Het totaal geeft aan hoe acuut de situatie is.
Waarom gebruik je de EWS-score?
Omdat het:
-
Verslechtering vroegtijdig signaleert
-
Zorgprofessionals een objectieve tool geeft
-
Teamcommunicatie verbetert (“de patiënt heeft EWS 5”)
-
Leidt tot snellere interventie
-
Aantoont wanneer je moet opschalen (bijv. arts waarschuwen, IC oproepen)
Het wordt standaard gebruikt op veel verpleegafdelingen, SEH’s en in de acute ouderenzorg.
De EWS-parameters uitgelegd
Hieronder zie je hoe de score meestal wordt opgebouwd. Let op: er bestaan verschillende versies (bijv. NEWS2), maar de opbouw is vergelijkbaar.
| Parameter | 3 punten | 2 punten | 1 punt | 0 punten (normaal) | 1 punt ↑ | 2 punten ↑ | 3 punten ↑ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ademfrequentie | ≤8 | 9–11 | – | 12–20 | 21–24 | – | ≥25 |
| Saturatie (%) | ≤91 | 92–93 | – | ≥96 | 94–95 | – | – |
| Temperatuur (°C) | ≤35,0 | – | 35,1–36,0 | 36,1–38,0 | 38,1–39,0 | – | ≥39,1 |
| Systolische BP | ≤90 | 91–100 | 101–110 | 111–219 | – | – | ≥220 |
| Hartfrequentie | ≤40 | 41–50 | 51–60 | 61–90 | 91–110 | 111–130 | ≥131 |
| Bewustzijn | AVPU = P of U | – | – | AVPU = A (alert) | – | – | – |
| Zuurstoftoediening | Zuurstof nodig | – | – | Geen zuurstof | – | – | – |
AVPU = Alert, Verbal, Pain, Unresponsive
De scores van alle parameters tel je bij elkaar op. De uitkomst bepaalt hoe ernstig de situatie is.
Interpretatie van de totaalscore
| Totaal EWS | Betekenis | Actie |
|---|---|---|
| 0–2 | Binnen normaalbereik | Standaard monitoring |
| 3 | Afwijking bij één parameter | Observeer vaker, overleg met collega |
| 4–5 | Potentiële achteruitgang | Waarschuw arts, overweeg escalatie |
| ≥6 | Hoog risico op verslechtering | Direct arts waarschuwen, mogelijk spoedactie |
Let op: een plotselinge stijging van de score is ook alarmerend, zelfs als de absolute waarde nog relatief laag is.
Voorbeeld: berekening van een EWS-score
Een patiënt heeft de volgende waarden:
-
Ademfrequentie: 24 → 1 punt
-
Saturatie: 93% → 2 punten
-
Temperatuur: 37,2°C → 0 punten
-
Bloeddruk: 105 mmHg → 1 punt
-
Hartslag: 112 bpm → 2 punten
-
Bewustzijn: alert (A) → 0 punten
-
Zuurstof: gebruikt neusbril → 1 punt
Totaalscore: 7 → Spoedacties nodig!
Veelgestelde vragen
Is de EWS-score hetzelfde als de NEWS2-score?
Niet helemaal. NEWS2 is een gestandaardiseerde versie van EWS, ontwikkeld in het VK. Het bevat onder andere extra aandacht voor zuurstoftoediening bij COPD-patiënten.
Is een lage EWS-score altijd geruststellend?
Niet per se. Als je patiënt zich zichtbaar slechter voelt ondanks een lage score, moet je altijd je klinische blik gebruiken – EWS is een hulpmiddel, geen vervanging van klinisch oordeel.
Moet je de EWS-score continu bijhouden?
Ja. EWS is bedoeld voor herhaald meten, om verslechtering vroeg op te sporen. Vaak wordt dit ieder uur of per 4 uur gedaan, afhankelijk van de situatie.
Wat als een patiënt bewust is maar verward?
Dan scoor je op de AVPU-schaal V (verbal), wat telt als afwijkend bewustzijn en dus een hogere score oplevert.
Samenvatting: hoe werkt de EWS-score?
-
De EWS-score (Early Warning Score) meet verslechtering op basis van vitale functies
-
Je scoort punten op o.a. ademhaling, hartslag, saturatie en bewustzijn
-
Hoe meer afwijkingen, hoe hoger de score
-
De score bepaalt hoe snel je moet handelen of opschalen
-
Het is een waarschuwingssysteem, geen vervanging van je klinische blik
De EWS-score helpt zorgverleners sneller en gerichter te reageren bij achteruitgang. En hoe sneller je erbij bent, hoe groter de kans op herstel.