Vraag iemand waar de clitoris zit, en de kans is groot dat ze wijzen naar een klein knobbeltje bovenaan de vulva. Klopt! Maar dat is pas het topje van de ijsberg. Letterlijk.
De clitoris is veel groter, complexer én belangrijker dan veel mensen denken. En hoewel hij uitsluitend bestaat voor plezier, komt hij nog steeds opvallend weinig voor in schoolboeken, seksscènes en gesprekken over het vrouwenlichaam.
In dit artikel duiken we dieper in de anatomie, werking en functie van de clitoris.
Inhoudsopgave
Wat is de clitoris?
De clitoris is een geslachtsorgaan dat uitsluitend bedoeld is voor genot. Het bevat naar schatting 8.000 zenuwuiteinden — meer dan de eikel van de penis. En dat zijn er dus alleen nog maar aan de buitenkant.
Hij is van oorsprong vergelijkbaar met de penis: tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder zijn de clitoris en penis vrijwel identiek, en groeien ze uiteindelijk uit tot twee verschillende vormen.
Hoe ziet de clitoris er echt uit?
Wat je aan de buitenkant ziet — dat kleine knopje bovenaan de vulva — heet de glans van de clitoris. Maar dat is nog geen 10% van het hele orgaan.
De volledige clitoris bestaat uit:
-
Glans – het zichtbare topje
-
Schaft – een soort ‘hals’ onder de huid
-
Crura – twee lange zwellichamen die langs de schaamlippen lopen
-
Bulben – sponzige structuren bij de ingang van de vagina
In totaal is de clitoris ongeveer 9 tot 12 cm groot, maar het meeste zit onder de huid verborgen. Pas sinds de jaren 90 (!) is de volledige vorm in 3D in kaart gebracht.
Hoe werkt de clitoris?
1. Opwinding en zwelling
Bij seksuele opwinding stroomt er extra bloed naar de clitoris. Net als een penis wordt ze dan groter, steviger en gevoeliger. De glans kan iets naar buiten komen, of juist deels verdwijnen onder het huidplooitje (de clitoriskap).
2. Zenuwactivatie
De duizenden zenuwuiteinden in de glans, schacht en crura sturen signalen naar het brein. Daar wordt het verwerkt als plezier, spanning en uiteindelijk orgasme.
3. Orgasme
Tijdens een orgasme trekt de bekkenbodem samen, en reageert het hele lichaam op de stimulatie van o.a. de clitoris. Er is geen “vrouwelijk equivalent” van ejaculatie nodig: de clitoris is het centrum van het genot.
Kun je klaarkomen zonder clitoris?
Voor de meeste vrouwen is clitorale stimulatie essentieel voor een orgasme. Slechts een klein percentage kan klaarkomen door alleen vaginale penetratie, en zelfs dan speelt de clitoris vaak nog mee (via interne delen die indirect gestimuleerd worden).
Dat verklaart ook waarom:
-
Veel vrouwen geen plezier beleven aan ‘alleen maar’ penetratie
-
Zogenaamde “G-spot”-orgasmes eigenlijk ook via de clitoris verlopen
-
Veel betere seks ontstaat als de clitoris wordt betrokken
Veelgestelde vragen
Is de clitoris gevoelig voor overstimulatie?
Ja. Na een orgasme kan ze extra gevoelig of zelfs pijnlijk zijn. Een pauze of indirecte aanraking is dan vaak fijner.
Kan de clitoris verdwijnen?
Nee, maar ze kan onder de clitoriskap ‘verdwijnen’ bij opwinding of ontspanning. Ook kan de huid eromheen strakker of losser zijn per persoon.
Is elke clitoris hetzelfde?
Nee. Grootte, vorm, gevoeligheid en positie verschillen per persoon. Er is geen “normale” clitoris — alleen een unieke.
Clitoris versus penis: de overeenkomsten
| Eigenschap | Clitoris | Penis |
|---|---|---|
| Zwellichamen | Ja | Ja |
| Gevoeligheid | Extreem hoog | Hoog |
| Functie | Alleen plezier | Plezier en voortplanting |
| Orgasme | Ja, zonder zaadlozing | Ja, met zaadlozing |
De clitoris is dus geen “kleine penis”, maar wel een gelijkwaardig orgaan qua genot.
Waarom is er zoveel onwetendheid?
Tot ver in de 20e eeuw werd de clitoris in medische boeken nauwelijks genoemd. In seksuele voorlichting werd er vaak omheen gepraat, of gedaan alsof hij niet belangrijk was. Pas de laatste 20 jaar komt er meer aandacht voor, maar het blijft een inhaalslag.
Dat heeft gevolgen gehad voor:
-
Seksuele gezondheid van vrouwen
-
Verwachtingen over seks (in porno en relaties)
-
Het serieus nemen van genot als recht, niet als luxe
Samenvatting: hoe werkt de clitoris?
-
De clitoris is een complex orgaan met meer dan 8.000 zenuwuiteinden
-
Wat je ziet is maar een klein deel — de rest zit onder de huid
-
Bij opwinding zwelt ze op en wordt ze gevoeliger
-
Ze speelt een centrale rol bij het orgasme van mensen met een vulva
-
Meer kennis over de clitoris = betere seks en betere communicatie
De clitoris is dus geen mysterieus knopje, maar een fantastisch stukje biologie dat aandacht verdient niet alleen in bed, maar ook in de klas, het gesprek en de cultuur.