Hoe werken GLP-1’s? Het diabetes medicijn waarmee mensen kilo’s afvallen

Je hebt ze vast al voorbij zien komen: Ozempic, Wegovy, Saxenda — medicijnen die mensen helpen afvallen, soms tientallen kilo’s. Deze middelen vallen allemaal onder de zogenaamde GLP-1 receptoragonisten, oftewel: GLP-1’s.

Maar hoe werken ze eigenlijk? Waarom zijn ze oorspronkelijk bedoeld voor diabetes? En wat moet je weten voordat je er ook maar aan denkt om ze te gebruiken?

In dit artikel duiken we diep in de wereld van GLP-1’s. Geen medisch jargon, wel een nuchtere uitleg. Zodat jij snapt hoe dit soort middelen werken — en waar de voor- én nadelen zitten.

Wat zijn GLP-1’s?

GLP-1 staat voor Glucagon-Like Peptide 1. Dat is een hormoon dat van nature in je darmen wordt aangemaakt, vooral nadat je iets eet. Het helpt je lichaam op meerdere manieren:

  • Het stimuleert de afgifte van insuline

  • Het remt de aanmaak van glucagon (een hormoon dat je bloedsuiker verhoogt)

  • Het vertraagt je maaglediging

  • Het onderdrukt je hongergevoel in de hersenen

Oftewel: het helpt je bloedsuiker stabiel te houden én je eetlust te reguleren. Bij mensen met diabetes type 2 werkt dit systeem vaak niet goed meer. Daarom zijn er medicijnen ontwikkeld die het natuurlijke GLP-1 effect nabootsen.

Hoe werkt een GLP-1 in je lichaam?

Als je een GLP-1-agonist gebruikt (meestal via injectie), gebeurt er ongeveer dit:

1. Langzamer maaglediging

Je maag houdt eten langer vast. Daardoor duurt het langer voor je bloedsuiker stijgt en voel je je voller na een maaltijd. Je eet automatisch minder.

2. Sterker verzadigingsgevoel

Het medicijn beïnvloedt hersengebieden die honger en verzadiging regelen. Veel gebruikers melden dat hun “eetdrang” verdwijnt, ook voor snacks of emotie-eten.

3. Lagere bloedsuikerpiek

Omdat je lichaam minder glucagon aanmaakt en meer insuline vrijgeeft, stijgt je bloedsuiker minder snel. Dat is goed voor mensen met diabetes, maar ook gunstig voor afvallen.

4. Mogelijke effect op vetverbranding

Onderzoek suggereert dat GLP-1’s de vetverbranding kunnen bevorderen, maar het is niet de hoofdreden waarom mensen afvallen. Minder calorieën eten blijft de grootste factor.

Hoeveel val je ermee af?

Afhankelijk van de dosis, het middel en je levensstijl kun je flink afvallen:

  • Met semaglutide (Wegovy): gemiddeld 15% van je lichaamsgewicht in 1 jaar

  • Met liraglutide (Saxenda): gemiddeld 5–8% van je lichaamsgewicht

Maar: dit zijn gemiddelden. Sommige mensen vallen meer af, anderen nauwelijks. En het effect neemt vaak af na verloop van tijd.

Zijn GLP-1’s een wondermiddel?

Ze kunnen zeker helpen — maar het is géén magisch medicijn. Dit zijn een paar belangrijke dingen om te beseffen:

✅ Pluspunten

  • Sterk verminderde eetlust

  • Minder impulsief eten of snaaien

  • Verbeterde bloedsuikerwaarden

  • Mogelijk gunstig voor hart- en vaatgezondheid

❌ Nadelen

  • Vaak last van bijwerkingen: misselijkheid, diarree, constipatie, oprispingen

  • Je moet het blijvend gebruiken om het effect vast te houden

  • Sommige mensen krijgen last van galstenen of pancreatitis (alvleesklierontsteking)

  • Ze zijn duur zonder vergoeding

  • Er kunnen tekorten ontstaan, vooral bij off-label gebruik

Hoe gebruik je een GLP-1?

De meeste middelen worden via injectie toegediend:

  • Saxenda = dagelijks

  • Ozempic / Wegovy = wekelijks

  • Trulicity = wekelijks

De injectie is relatief eenvoudig en doet meestal geen pijn. Er wordt meestal opgebouwd met lage doseringen om bijwerkingen te verminderen.

Voor wie is het bedoeld?

Oorspronkelijk zijn GLP-1’s bedoeld voor:

  • Mensen met diabetes type 2

  • Mensen met obesitas (BMI boven de 30) of overgewicht + gezondheidsrisico’s

In de praktijk worden ze steeds vaker off-label voorgeschreven aan mensen zonder diabetes, puur om af te vallen.

Let op: dit is niet zonder risico. Artsen benadrukken dat deze medicijnen alleen onder begeleiding gebruikt moeten worden, en dat ze bedoeld zijn als onderdeel van een bredere leefstijlverandering.

Wat gebeurt er als je stopt?

Dat is een belangrijk punt: het effect verdwijnt vaak snel. Veel mensen krijgen weer meer trek en komen weer aan. Sommige studies tonen zelfs een gewichtstoename tot 2/3 van het verloren gewicht binnen een jaar na stoppen.

Oftewel: het is een hulpmiddel, geen oplossing op zichzelf. Zonder gedragsverandering is het moeilijk het resultaat vast te houden.

Worden ze vergoed?

In Nederland worden GLP-1’s meestal alleen vergoed bij diabetes type 2 en als andere behandelingen niet voldoende helpen. Voor afslanken zijn ze meestal niet vergoed, tenzij je meedoet aan een erkend medisch programma.

De prijs zonder vergoeding kan oplopen tot:

  • Ozempic: €100–€150 per maand

  • Saxenda: €250–€300 per maand

  • Wegovy: vergelijkbaar met Saxenda (nog niet overal verkrijgbaar)

Zijn ze verslavend?

Niet in de klassieke zin. Maar omdat ze veel effect hebben op eetgedrag, kunnen sommige mensen er psychologisch afhankelijk van raken. Zeker als ze het gevoel krijgen zonder niet meer te kunnen stoppen met eten.

Samengevat: hoe werken GLP-1’s?

  • GLP-1’s bootsen een natuurlijk darmhormoon na

  • Ze zorgen voor minder eetlust, tragere maaglediging en stabielere bloedsuiker

  • Ze helpen bij gewichtsverlies, vooral als je ze combineert met leefstijlaanpassingen

  • De meest gebruikte middelen zijn Ozempic, Wegovy en Saxenda

  • Bijwerkingen komen vaak voor — en stoppen leidt vaak tot terugval

Ze zijn dus geen wondermiddel, maar wel een krachtige hulpmiddel voor mensen met veel overgewicht of diabetes. Mits goed begeleid, en met realistische verwachtingen.

Plaats een reactie