E-mails kunnen veel informatie bevatten over de afzender, inclusief het IP-adres en andere technische gegevens. Door de e-mailheaders te analyseren, kun je soms achterhalen waar de e-mail vandaan komt en of deze echt is of bijvoorbeeld phishing of spam.
In dit artikel leg ik stap voor stap uit hoe je het IP-adres van de verzender vindt en hoe je hiermee de locatie en identiteit van de afzender kunt onderzoeken.
Inhoudsopgave
Wat is een e-mailheader en waarom is het belangrijk?
Elke e-mail bevat naast de zichtbare inhoud ook een header. Dit is een verborgen gedeelte waarin technische informatie staat over de route die de e-mail heeft afgelegd.
In een e-mailheader vind je:
✔️ Het IP-adres van de oorspronkelijke verzender.
✔️ De e-mailservers die de e-mail hebben verwerkt.
✔️ Tijdstempels van wanneer de e-mail is verstuurd en ontvangen.
✔️ Authenticatiegegevens (zoals SPF, DKIM en DMARC) die aangeven of de e-mail betrouwbaar is.
Met deze informatie kun je controleren of een e-mail legitiem is of dat het een poging tot fraude is.
Stap 1: E-mailheaders bekijken in je e-mailprogramma
De manier waarop je de headers kunt bekijken, verschilt per e-maildienst of programma. Hieronder staan de stappen voor de meest gebruikte diensten:
Gmail
- Open de e-mail in Gmail.
- Klik op de drie puntjes (⋮) rechtsboven in het bericht.
- Kies “Origineel weergeven”.
- De volledige e-mailheader verschijnt in een nieuw venster.
Outlook (webversie en desktop)
- Open de e-mail in Outlook.
- Klik op de drie puntjes (⋮) en selecteer “Berichtbron weergeven” (webversie) of “Opties” > “Internetheaders” (desktop).
Apple Mail (Mac)
- Open de e-mail.
- Klik op “Weergave” > “Bericht” > “Lange headers”.
Yahoo Mail
- Open de e-mail.
- Klik op de drie puntjes en kies “Toon volledige header”.
Je ziet nu een groot blok met tekst, waarin veel technische details staan. De volgende stap is om hierin het IP-adres van de verzender te vinden.
Stap 2: Het IP-adres van de verzender vinden
In de header zoek je naar de regel “Received: from”. Dit is de regel die aangeeft welke server de e-mail heeft verzonden.
🔍 Voorbeeld van een headerregel:
Het IP-adres in dit voorbeeld is 123.456.78.90. Dit is het IP-adres van de verzendende server en soms zelfs van de computer waarmee de e-mail is verstuurd.
💡 Let op: Sommige e-maildiensten, zoals Gmail en Outlook, verbergen het IP-adres van de oorspronkelijke afzender om privacyredenen. In dat geval zie je alleen de IP-adressen van de e-mailservers van Google of Microsoft.
Stap 3: Het IP-adres traceren
Zodra je het IP-adres hebt gevonden, kun je achterhalen waar het vandaan komt. Dit doe je met een IP-tracer of Whois-tool:
📌 Gebruik een IP-tracking website:
- Ga naar een website zoals:
- Voer het IP-adres in.
- Je krijgt informatie over de locatie, internetprovider en soms de eigenaar van het IP-adres.
💡 Wat kun je zien met een IP-adres?
- De stad en het land waar het IP-adres geregistreerd staat.
- De internetprovider (ISP), zoals KPN, Ziggo of Google Cloud.
- Soms de organisatie of het bedrijf dat het IP-adres gebruikt.
🚨 Wat kun je NIET zien?
- Het exacte huisadres van de verzender.
- De naam van de persoon die de e-mail heeft verstuurd (tenzij het IP-adres aan een bedrijf is gekoppeld).
Als het IP-adres afkomstig is van een VPN of een proxyserver, kan het moeilijk zijn om de werkelijke locatie te achterhalen.
Stap 4: E-mailfraude en phishing herkennen
Sommige e-mails, zoals phishing of spam, proberen zich voor te doen als betrouwbare berichten. Door de headers te analyseren, kun je controleren of een e-mail echt afkomstig is van de afzender die hij beweert te zijn.
✔️ Check of het domein en het IP-adres kloppen
- Een e-mail van “info@paypal.com“ moet een IP-adres hebben dat bij PayPal hoort.
- Als het IP-adres naar een onbekende locatie leidt, is het mogelijk een nepbericht.
✔️ Controleer SPF, DKIM en DMARC
- Dit zijn beveiligingsprotocollen die laten zien of een e-mailserver geautoriseerd is om namens een bepaald domein e-mails te versturen.
- Als een e-mail niet door deze checks komt, kan het nep zijn.
✔️ Onverwachte afzenders en verzoeken
- Krijg je een e-mail van “je bank” met een vreemd IP-adres? Dan is het waarschijnlijk phishing.
- Als een e-mail om persoonlijke gegevens vraagt, wees extra voorzichtig.
Stap 5: Wat kun je doen met de verkregen informatie?
✅ Vertrouwelijke e-mails controleren – Wil je zeker weten dat een e-mail echt is? Vergelijk de headers met eerdere berichten van dezelfde afzender.
✅ Phishing en spam rapporteren – Zie je verdachte IP-adressen of een valse afzender?
- Markeer de e-mail als spam of phishing in je e-mailprogramma.
- Rapporteer phishing naar de instantie (bijv. fraudehelpdesk.nl voor Nederland).
✅ Een melding maken bij de internetprovider (ISP)
- Sommige providers accepteren klachten over misbruik van hun netwerken. Dit kun je doen via abuse-contacten, die je via een Whois-opzoeking kunt vinden.
Kan je een verzender volledig traceren?
Ja en nee. Met e-mailheaders kun je vaak het IP-adres en de locatie van de e-mailserver achterhalen, maar niet altijd de exacte identiteit van de verzender.
✔️ Mogelijk om te zien:
- Welk IP-adres en welke e-mailserver is gebruikt.
- Uit welk land en stad de e-mail vermoedelijk komt.
- Of een e-mail legitiem of verdacht is.
❌ Niet mogelijk om te zien:
- De naam en het exacte adres van de verzender.
- De echte locatie als er een VPN of proxy wordt gebruikt.
Als je een verdachte e-mail ontvangt, gebruik dan altijd je gezonde verstand. Controleer de e-mailheaders en IP-informatie, en wees voorzichtig met het openen van bijlagen of klikken op links.
Wil je een verdachte e-mail controleren? Open de headers en gebruik een IP-tracer om te zien waar de e-mail vandaan komt! 🚀